شعر شماره هشتاد و شش / صفحه 158
غُـــلُمعَلی هـــــــــابی بِ وازنِـــــــــشِسته! اِزُن اوِّل پــــــــــیش بـــــانو بِــــــــشِسته!
یَه چَنروز و یَه چنهفته که بُگذِشت! بِـــــگِت بانه بِگِت فَل عمر که بگذشت!
تــــا ایــــن مــــــدِّت چِره جایی نِرَفتیم؟ چِرهاینجِن چِرهاُنجِن چِقَذجایی نرفتیم؟
هــــمِش کار و هـــمِش بار و همِش خُو نِبیییم مُـــلتَفِت هـــستیم یَــه مِن گُو
بـــــه هـرچی یُو به هرکی اَنگ بِنداخت! زن و وِچّـــه بـــه حـــال جـــنگ بنداخت
یَه طُـــــوری هــــابه کـــه گفتن برو کار! نُـــمان خـــانه بـــرو حـــتمَن ســــر کـــــار
بــــهش وَر خـــورد و اِز خـــانه بِرفت او! یَـــه ریــــز هُنگفت نِتیجه زحـمتام کو؟
آلاخُــــــن و والاخُــــــن هـــابییُم مِـــــن! مــــینِ مــــردم عَـــلیخُن هــــــابییُم من
هِــرفت و وا خـــودش هی دردِ دل کِرد! بـــه کـــارای خودش تف اُو یُو گِـل کرد
وا ایـــن حـــال و هوا رفت سمت کلبه! بِــــدی هـــمکار و هـــم ســـالای نـــخبه
یــــــکیشُن مـــــــاره سِـــــیف الله دَرزی! یــــکی بـــابـــای سِـــد فـــتاح عـــــرضی!
هـــــمه در حـــال و احـــوال دل خویش! بِـــدی بـــدتِر اِز او یَــن وا یَ مِن ریش
بـــه هـــمکار زنــــش گــــفت غصه دارُم زن و وچـــه چــیشی یَگ مُسته دارم؟
بِــــهِم گــــفتن بــرو کار بعد سی سال! کـــجا کار هِندِنَنمِه خُب وا این حال؟
دلُــــــــــم خـــــــونِ اِز اُنـــــا نــــانِــجـــــیبا نِــدارن رحـــــم و غِـــیرِت وا عـــــــجیبا
تـــو هِــــنگی کِی کجا کوتاهی داشتُم؟ هـــمه چــی اِز خودُم چنتایی داشتم
بــهش گـــفت غــصه ای اصلا نُخور تو! هِــمینه روزگــار کـــم حـــرص بخور تو
تــــــحَمُّل کـــــــن تـــوام مــــثل مِــــنِ زار کـــه بی شویُم همِش هستُم گـرفتار
بــــیا یَـــگ پــیشناهادت هــادِنُم مِـــن! کـــفیلُم بـــاش نــــجاتت هـــادنُم مِن
مِــــنِ شــــو مـــرده یِ کــــارمِند عـــــادی نـــییُم فــرصِت طِلب پــولی یو مادی
هُــــخوام اِز درد و رنـجات مِن کُنُم کم! ثُواب و اجر و خـــیرات مِــن کنُم جم
بـــه شـــویی مِــــن تــــویِ کاندید کِردُم بُـــخوا مِــــــــن مِــهرُمِ نــادید کــــــردم
تـــو هــــر شُــــو مِــیمُنُم مِیمُنسِرا باش! فــــقط روزا نـــاهــار دولِــــت سِـرا باش
بــــرو خــــانه ایــنی هِـــــنگُم بــــگوشُن! بــــگوشُن خــــیلییَم جـــدی بِـگوشُن!
بــــگو شــــکر خــــدا کــــــارُم در آمِـــــــد! هِـــرُم کــاری کــــــه دارُم واز در آمِـــد!
هــــــمه شــــــوکاری یــــو کــــارُم زیـاده! پــــــــیاده آمِـــــد و رفــــــتِن پــــــــیاده
خــــودُم ذِلّــــــه تـــنُم پـــر درد و پــر تو! نِـــدارُم چــــــاره ای چــون کار هِرُم شو
ولـــــــــــی روزا هـــــمِش در اســـــتراحت نــاهار و عـــصر تا شــــو خُـــویه راحِت
بـــــهت هِـــــنگَن قُــــبوله بـــــاشه بــابــا ســـرت ســــالُم دلـــت گــــرم باشه بابا
هِـــــمینطَر هــــابه یـــو شـــد مـــردِ قبلی غُــــلُمعلی نِـــگو بــــــــــی دردِ قـــــــــبلی
او ایـــــنطَر وِچّــــه ویــــلای صـــــــدا کِرد! خـــــدا نـــــذراتُنِ امــــــــروز ادا کــــــــرد
هِــــرُم اِز هــــر نُــــماشُــم مِــــــن سرِ کار نُـــــباشه واســـــته مِــن کار کِردِنا عار
هــمه ســـر ذوق و سرحال هــابییَن واز بــــه امــــیدی کــه مـــرغا هابیین غاز
عـــیال اولــــی هُـــــنگفت عـــــــزیــــــزُم! تـــو خـــیلی خــستهای چاییت دِریزُم؟
بـــــیا جــــات پــــهمه لِــــنـگاتِ دراز کن بُــــخُفت راحـــت قِشنگ پاتِ دراز کن
بــــه بـــابــا مـــثل قــبل تـــعظیم بِشتَن نــاهــــار عــــصرانه وا تـــسهیم بشتن
هِـــرفت هـر شــــو به شوکــاری عَلیخُن نِــــــبه تـــا آخِـــــــر عــــمرش آلاخُــــــن
حـــــواس واز نِـــــشِستا جَـــــــم بـــاشه! نِـــــگن هِــــمچُو عــــلیخُن کــــم باشه
الــــــــــــهی روزگـــــــــارا شُـــــــــــو نُـباشه زن و وِچِّـــــه یَـــــــکم نــــاتــــو نـباشه
عباس قندهاری وچّه ناف شاهرود
1401/11/03
غُلُمَلی: غلامعلی،اسم شخصی// هابی بِ: شده بود// وازنِشِستِه: باز نشسته کسی که در سن پیری از کار بر کنار شده// اِزُن اوِل: از روز اول//
پیشِ بانو: نزد و کنار خانم// یَ چَن: یک چندی، یک مدتی// بُگذِشت: گذشت،گذر کردن، سر آمدن و به پایان رسیدن وقت و زمان// بِگِت: گرفت// بانِه: بهانه// فَل: بهانه از سر لجاجت// عُمر که بُگذِشت: عمرمان سپری شد، پیر شدیم// چِرِه: چرا// اینجِن و اُنجِن: اینجا و آنجا، گشت و گُذار// چِقَذ: چه اندازه، چقدر// هَمِش: همهاش// خُو: خواب// نِبیییم: نبودیم// مُلتِفِت: نگاه کننده به طرف چیزی، توجه کننده// یَمِن: سه کیلو// گوُ: گاو//
یَمِن گوُ: ناآگاه، نادان// اَنگ: تصور نادرست، علامت و...// زنُ وِچّه: زن و بچهها در زندگی و خانواده// یَ طوری: یک مدلی، یک جوری، شکلی// هابه: شد// نُمان: نمان، برو نباش// بِهِش ور خورد: به ایشان گران آمد، برخورد// یَ ریز هُنگُفت: مکررا تکرار میکرد و میگفت// زَمِتام: زحمتهای من، کار و تلاشهای انجام شدهی من// آلاخن والاخون: در تداول خانگی از خانمان خود بر افتادن، بی سر و سامان گردیدن، در بدر شدن// هابییُم: شدهام//
مینِ مردم: بین مردم، در جامعه// علیخُن: علی خان، کسی که نقش ناصح بی عمل را بازی کند، آدم خودخواه و متوهم در دانش و دانستن//
هِرفت: میرفت// وا: با// تُف: آب دهان// اُیو گِل: آب و گل// کُلبِه: دکان، محلی بود در شاهرود که پاتوق باز نشستهها و سایر مردم بود برای تفریحات، خانه کوچک، خانه روستایی// بِدی: دید// نُخبِه: برگزیده از هرچیز و پر تجربه، نخب جمع آن// یکیشُن: یکی از آنها// مار: مادر// اِز اویَن: از او هستن// مُستِه: گلولهی خمیر یا گِل و...// هِندِنَنمِه: میدهند به من// اِز اُنا: از آنها// نانجیب: بدگوهریان، رذلان، فرومایهها، پَستها// نِدارَن: فاقد نداشتن، ندارند// غیرت: رشک بردن، حمیّت، ناموس پرستی// وا: وای، حرف تعجب// هِنگی: میگوئی// بی شویُم: بی شوهرم، بی همسرم// هادِنُم: بدهم//
کفیلُم: ضامن من، کفالت کننده من// هُخوام: میخواهم// به شوئی: به شوهری// میمُنُم: مهمان من// دولت سرا: خانه خود آدم// اینی: اینهایی که// هِنگُم: میگویم// بگوشون: به آنها بگو// هِرُم: میروم// درآمد: داخل شدن، درون شدن// درآمِد: سود، دخل، سود و بهره// ذله: خوار شده، خسته، فروتنی// پُر توُ: پر از تب و تاب// بِهِت: به شما، به تو// همینطر: به همین شکل// او اینطر: ایشان اینگونه// وِچِّه ویلا: بچهها و خانواده// هر نُما شُم: هر غروب، هر شامگاه// هابیین: شدهاند// عیال: زن و فرزند، اهل خانه و کسی که نانخور مرد باشد// چائیت دریزُم: چایی برایت بریزم// جات: محل نشستن یا خواب بزرگ خانواده// پَمِه: پهن و گسترده است// لِنگات: پاهایت و بدنت// بِشتَن: گذاشتن// تسهیم: سهم بندی کردن، جزء جزء کردن// نِبِه: نبود//
نِگَن: نگویند// نُباشِه: نباشد// یَ کَم: یک مقداری کوچک// ناتوُ: ناسازگار، ناموافق.
