شعر شماره چهل و شش / صفحه 79
درختی داشت هِسُخت سمتاَوِرسی! اَورســـــی بِ درخت، سرسوز اَوِرسی!
مـــثل مـــور و مِلَخ دورش بییَن جمع! نِـــظِر هِــــندایییَن بُـــرّی یو هم کم!
یــــکی هُــــــنگفت چُــغولا لانــــه دارن مــییُن این درخــــت کــــــاشانه دارن
چُــــکا وایِــد کــــنیم، همِّت، بِسُختَن؟ چِـره این چشم دِریدا چشم بِدُختَن؟
بُلِنــد گــفت یَــگ نــفِر، وایِد دعا کِرد! خـــدایه صـــد کرت اِز دل صــــدا کِرد
کــه جــیک جــانِوِری مـــینِش نُــباشه یـــا جـوجه موجه مار جونش نُباشه
یـــکی زود گـــفت الـــهی بـــرف بیایه اگــــه نــــه بــــارُنی پـــــــر کف بیایه
بـــهش گـــفتن مــــییُن چِــلّه یِ گرم نَــــفِست در هـــــــمیا اِز یَه جا گرم؟
بــتفکر اُن درخـت هیشکی نِبِ هیچ اَلــــو دِنپیچی هــــر دم پیچ تا پیچ
بِـــدییَن یَــگ چُــغولی بــــی قِــــــراره! نِــــرفته رو درخـــت پـــا در فِــــــــراره
یَـــه چـــنبار هــی بِرفت و هی بیامه! هِسُخت بال و پرش واز هِی بِیامه!
دمـــه ســاعت چُـــغول پــرواز هِنکِرد! یَـــه کــــاره تــــازهای آغـــــاز هِــنکِرد
چُـــکاره ایـــن چِــره طاقِت نِـــــــــداره؟ چِـــــره تِنقِل از اُن بـــابت نِــــــــداره؟
بُـــپُرسییَن هــــمه اِز هـــم کــه حالا؟ چــــقد هِــــمپِرّه ایـــن پـایین و بالا؟
یَه زیرک مینِ جمع گفت پی بُبُردُم! مــــعمای چُـــــغـــولــــــه در بُـــــبُردُم!
یـــقینا چــــشمه اُویـــی ایــــنجِنایــــه وا حـــــــرکِتش هِــــنگه ایــــنایــــــــه
بِــــوینین تــا بـــیایه ســــوی آتیش! هِـــــمِندازه یَـــه چــیزی روی آتیش
بــه مـــنقار و نــــوکش اُو داره حِیوُن هِــــــریزه رو اَلــــــو هِــــمپِرّه حِــــیرُن
به مــا درس هِندِنه بی عار نُباشیم! بِـــــتانیم و بــــریم بــــیکار نُــباشیم
هِـــمُن قدر که چُغول احساس کِرده بـــــه اِنـــدازِش کــاری حِساس کِرده
چه فهم و درک و احساس عجیبی؟ چُـــغول وا ایـــن هـــمه جُـثّه نِجیبی
تــــو در فـــــکر نـــجات ایـــن درختی یَــــه بُـــرّی درس بــه فـکر ما درختی
بــه مـا هِـنگی بـه فکر دورو ور باش کــــنار آدُم هـــمتو بــــال و پـــر باش
گــیاه و جــانِوِر خـــاک و هــمه چــی عــــزیزن وا عــــزیزا ســر به سر باش
چُــغول جُــن خــانِهتون آبـــــاد باشه دعـــــا کـــــن آدُمـــــــی آزاد بــــــاشه
عباس قندهاری وچّه ناف شاهرود
1401/03/16
هسوخت: میسوخت// اَوِرسی: ابرسج روستایی کوهپایهای در شمالشرق شاهرود پشت شهر بسطام که بخاطر درخت اورس 2700 سالهاش معروف به ابرسی یا اورسی و ابرسج است// اورس: اُورِس، اُرس، وُرس یا سرو کوهی سردهای است. از ردهی ناژویان تیره سرویان که دربردارندهی بیش از ۵۰/۶۰ گونه متفاوت است و در سرتاسر نیمکره شمالی از شمالگان تا جنگلهای بارانی آفریقا و آمریکای شمالی و مرکزی تا خاورمیانه و شمال هیمالیا در ارتفاعات گوناگون رویش دارد. ۵ گونهی آن در سه دیسهی درختی و درختچهای و خزنده در ایران یافت میشود. ریشهی آن به گونهای است که در دل سنگهای مستحکم نفوذ میکند تا به آب برسد. از این جهت به آن در زبان محلی اُورِس (جستجوگر آب) میگویند. در دمای ۴۰ درجه منفی و ۴۰ درجه مثبت سانتیگراد توانایی زیست دارد// سر سُوز: سبز و خرم// مور و ملخ: کنایه از ناگهانی و با عدهی زیاد ضربالمثل// دورش: گرداگردش// بی ین: بودنند// هندایی ین: بیان میکردنند، میدادنند// بُرّی: خیلی زیاد// چُغُول: گنجشک// مییون: داخل// واید: باید// بسُختن: سوختند// چشم دریدا: بی شرم و حیاها// چشم بدختن: خیره شدند// جیک جانور: جک و جانور، موجودات زنده// مینش: داخلاش// جوجه موجه: بچهی هر پرنده تازه از تخم در آمده// اُنجِش: در لانهاش// بیامه: آمد// نِبِه: نبود// اَلو: آتیش// دِنپیچِه: میپیچد، شعله میکشد// بدی ین: مشاهد کردند، دیدند// تنقل: صبر و تحمل//
هِنپِره: میپرد// اُئی: آبی// اینجنایه: در این مکانهاست// اینایه: اینها را// هِمِندازه: میاندازد// هِریزه: میریزد// هِندِنِه: میآموزد، میدهد//
بی عار: بی چشم و رو، تنبلی// بِتانیم: قادر باشیم، بتوانیم// هِنگی: میگوئی، تذکر میدهی// خانتون آباد: کلمهای است برای تحسین یعنی خداوند خانهتان را آباد گرداند و از آن بهرهمند شوید ضربالمثل است.
