شعر شماره بیست و سه / صفحه 44
عباس قندهاری وچّه ناف شاهرود
1401/01/22
«عسِل درخانه هست وغورهیَمهست ثـــریا هـــست و شــــمسیکــورهیَم هست»
دُمـــاغ سُـــخته فِلُن سُــخته کجایین بــــیایین همه هستن، منارِ کورهیم هست
روی پـــازینــــههای حــــوض مـــــــــرغا خُـــــــم تــــرشـــی خُـــم اُوغـــوره یـم هست
دَمـــادَم قِـــر بــریــزیــن وا دو قُـــــمبُل کـــه مَــــندُســـین وا اصغر کوره یم هست
کَـــل اسماعیل کـل ابراییم کل عباس کــــل عــــبدالله عــــلی کــــلتوره یم هست
کــل هُـنـگفتن به ایـن پُر کُــپّه مــویا چِــــره دور سَــــراشُـــن شـــوره یـــــم هست
بــه نُــم ب شــبدری گَــلپیچ و مــداح کــنار کــوثــری حــاج مــهـــره یــــــم هست
نُــگــــا مــیــرزا لبــویــــی وا دو گــــاری هِنوز هِنگهکه سنــگک شـــورهیم هست؟
بـــه نـــصرالله کُـــوشدوز گــفته اِبرام وا لنــــگ کُــــوش، یَـه بند توره یم هست
بـــه اســـتا یــوسُف خِیاط نُــگفت که یـــکم وِســـتاک نـــخ و ماسوره یم هست
هــمه خــوشحال و شاد و خِنده رویَن که سَـــموار بــی ســر و غَنفوره یم هست
ســر حَـــمبُم به هــاشُم گـــفته نـــوره یه اســـمِ واجُـــبی واز نــــوره یــم هست؟
بیــــایین اُویــه تـــول، اُن اوی صــافه ب نوروز خُـــن خــر و گــو توره یم هست
چــــنار سُـــختـه چــــقد وا احــــترُم بِ هِنــــوز دور و وَرش کَــــلپــــوره یم هست
بــــرو ســــمت دِجـــه یـــا یونــس آباد درخــــتـــــای تــــکِ پــــر غـــوره یم هست
کـــنار آســــییو یَــگ خــر دِوِســـتَــــــن جُـــوال خـــر چــــیشی وافـــوره یم هست
مــــییُن مـــــوله هـــا مـــــولــه کــلِنگی کـــنارش اِنــــگی یـــو زَنبـــــوره یـم هست
بـــه دکــــتر گفته من غَب غَب نِدارُم چِــــره مــــینه چُـــرُم واز اوره یـــــم هست
چــــماق نــادعلی وا دول و دولـــــچــــه لُــــوی حوض و مـــینِ پاشوره یم هست
دم در صــــف دِوِســــتَن خــــواستگارا خـــووار نــــاصــر و مــــنصوره یــــم هست
مـــهندس دکـــتر و چـــند تـــا کــبابی عــلیقنبرعلیخواجهعلیناشورهیم هست
هــــمه راضـــی و شـــاد اِز هـــمجواری کــنار خــــاله آبـــجی زهـــره یــــــم هست
هـــمیشه حـــرف کَـــلبَسِـــن هِـــــمینه کــه گُو هست اِی عــموگُوتورهیم هست
وَخــــه عبــــاس بِـــهَمــبِل کـاچه، بسّه «ثریا هست و شمسی کوره یـم هست»
ضربالمثلی ایرانی دُماغ سوخته: کسی که ناکام مانده// فِلُن فِلُن شده یا فِلُن سوخته: بهره نا برده، ناکام// مِنارِ کوره: دودکشِ آجرپَزی// پازینه: پله، سکّو// حوض مرغ: آب انبار// دمادم: هردم، دم بدم، پیوسته// توره: کیسهی متراکمی که بر پشت قرار میگرفت// توره کش: کسی که با توره و ظرفی مخصوص از چوب(نُوِر یا نُوِه)، کاهگل را با پشت و بر روی توره(توبره) حمل میکرد.// کُپّه مو: موی زیاد، انبوه// گَلپیچ: تکیهای معروف در شبدری//
سنگک شوره: شور سنگک، ململ، از عدسی جات// وستاک: صبر کن// ماسوره: نی باریک، آلتی در چرخ خیاطی که نخ به آن پیچیده میشود//
غنفوره یا غنفورک: پایهای پنجرهای شکل و گرد که بر سر سماور و جایگاه قوری چایی است// حمبوم: حمام// نوره (واجبی): مخلوط آهک و زرنیخ برای ازبین بردن موهای زاید بدن// اویه تول: نهر بزرگی که همیشه آب گل آلود در آن جریان داشت.// اویه صاف: به موازات نهر گل آلود و در فاصله ای کمتر از ۲۰۰ متر آبی زلال در نهری دیگر جاری بود و آن منطقه بنام بین النهرین معروف بود و هست در خیابان ایستگاه راه آهن// نوروزخان: قلعهای به همین نام و در اطراف شاهرود و وصل به شاهرود// گُو توره: لقبی برای اهمال کار و غفلت زده، سست کار و تنبل// چنار سوخته: محلی معروف در کنار کال باغزندان و چناری با قدمت چند هزار ساله در آن// کلپوره: گیاهی علفی با مصرف دارویی (مریم نخودی)// آسیو: آسیاب// دِوِستن: بستهاند// جوال: کیسهی بزرگی که با نخ ضخیم بافته میشود برای حمل بار با چهارپا.// وافوره: آلتی برای کشیدن و دود کردن تریاک// موله و موله کلنگی: مورچه ومورچهی بزرگ//
اِنگی: زنبور بزرگ(گاوی)// غب غب: گوشت زیر گلو// چُرُم: ادرارم// اوره: مادهای بی رنگ شور و تلخ در ادرار انسان و حیوان، بول//
دول و دولچه: ظروف چرمی یا سطل کوچک و کوچکتر آب، لاستیکی و چرمی// لویه حوض: لبهی حوض// پاشوره: آبرُویِ باریکی که دور تا دور حوض درست میشود، پله یا لبه حوض که در آنجا پا میشویند// خوار: خواهر// آبجی: خواهر به زبان آذری و در گویش شاهرودی خواهر است// وخه: بلند شو//
بهمبل: ببند و کوتاه کن// کاچه: پر حرف، حراف.
