شعر شماره صــد و چهار / صفحه 193
رُوایِت دارُم اِز دوتا وِصیِّت! وِصیِّت بِیتِره اِز صد نِصیحِت!
قِدیم ا... وِصیِّتا چنین بِ! چِنُن نه هَمچِنُن نه همچنین بِ!
اُنی که ملک و املاکی کنار داشت یَ چنتا برگه قدِ یَگ چنار داشت
هِمِشاند وِچّه هاش دور کرسی! پایین هِمبِشت کُتی اِز جا لُباسی
در هِنکِرد کاغِذ چار تَ یِ کاهی! بعد هُنگفت آه نُبایِد باشه آهی
شروع هِنکِرد به یار بخشی و تِقسیم شماره تک به تک هِنکِرد و تِنظیم
به وِچُّویِ کِلُنِش محکم هُنگفت! حواست جم و چشمات دُکُن جفت
یَ باغ هسته قهج اُن مال مارِت یَ خانه بِسطُمِ مال بِرارِت
زِمین سمت گُرجی مال مِیدی پیاز و سیبِ جَم کِرد باشه عیدی
بُماند چیزی کنین خرج محرم محرمها محرمها محرم!
تکیه قَلَعه یا هرجا که خواستین کم و کَمچه نُباشه هرچی داشتین
اینم اُن طرز دوم اِز رُوایِت! حمایِت بِیتِره اِز صد شُماتِت
پییِر اِجّاش نِدارِه اَلِتوکِّه یَه کیسه مغز بادُم داره پوکِّه
همِش هِنگه که قسطا رو هم هابه! یَ تَل به این یَ تَلا کو هم هابه؟
جم هاباشینَ وِچّا واسته چاره! وصیِّت هُنکُنُم مِن پاره پاره!
بِگی قسطای ماشینِ تو هادِن پرایدِ هُنگُمِت "رامین" تو هادِن!
هُمانه قسط خانه وا "سمانه" تو هادِن تا نِگی هست اَبلهانه
چه که کارمندی یو کار هُنکُنی تو! اضافه کارِ وا جار هُنکنی تو
فقط قسط اثاثا مانده یو بس اگه "شاهین" نِداشه هادِنین پس
به یارانه دِگه کاری نُباشه که مال مارِتِ غاری نُباشه
خودُم بِشتُم که بِیلَن واسته مارِت هِمین چِندر یَ غازه خواسته مارت
دعاتُن هُنکنُم هر شُو یو هر روز! نُباشه بدتِر اِز این قوز بالا قوز
عباس قندهاری وچّه ناف شاهرود
1402/01/28
روایت: نقل کردن خبر یا حدیث از کسی، داستان// وِصیّت: پند، اندرز، سفارش، دستوری که کسی پیش از مردن به وصی خود بدهد که بعد از مرگ او اجرا کند// بیتره: بهتر است// نصیّت: نصیحت، پند، اندرز// قدیمّلا: گذشتهها، روزگار قدیم// بِ: بود// قدّ: اندازه// هِمِشاند: مینشانید، (الک یا غربیل و غربال میکرد)// هِنبِشت: میگذاشت// در هنکرد: بیرون میآورد// چارته: چهار تا (لا)// یار بخشی: هدیه دادن، بخشیدن بلا عوض// وِچُویه کِلُنش: بچه و فرزند بزرگش// دوکُن: باز کن چشمها را // قهج: دهی است از دهستان پشت بسطام بخش قلعه نو شهرستان شاهرود که به سدههای میانهی پس از اسلام میرسد و ثبت شده است// مال مارت: دارائی مادرت باشد// بسطومه: بسطام است، بسطام در ۶ کیلومتری شاهرود واقع است و بیش از ۹۰۰۰سال شهرت دارد و نشانهی آن از تپهی چخماق میباشد// گرجی: دهی است از دهستان پشت بسطام بخش قلعه نو شهرستان شاهرود واقع در ۱۳ هزار گزی جنوب خاوری قلعه نو و ۳ هزار گزی راه شاهرود به گرگان و شازده گرجی از آن نواحی بودنند به تعبیری!// میدی: مهدی تلفظ شاهرودی// بُماند: اگر چیزی ماند و الباقی داشت// تکیّه قلعه: محلی جهت مراسم مذهبی در قلعهی ولی آباد شاهرود محلهای معروف در وسط شهر// کم و کمچه: کم و کاستی نباشد. کمچه؛ قاشق، چمچه، کفچه، تحریفی از چمچه به معنی قاشق بزرگ و چیزهائی مانند آن// اُنطرز دوم: طریقه و روش// حمایت: نگهداری کردن و دفاع کردن از کسی، پشتیبانی// شماتت: سرزنش، شادی کردن به غم و رنج کسی// پییر: پدر// اِجاش: اصلا، هرگز// التوکّه: ناتوان و از کار افتاده// پوکه: پوچ، میان تهی، بی مغز، میوه یا دانهای که میانش خالی باشد و مغز نداشته باشد، پچ و پوک و کاواک و کاوک هم گویند// همِش هِنگه: یک ریز میگوید//
قسطا: وام و بدهیها// روهم هابه: جمع شد و زیاد شد// یَه تل: یک تپه بود، یک بدهی بود// کوهم هابه: تپهها تبدیل به کوهی از بدهیها شدند// جمعها باشین: بیاید یک جا دورهم// وِچّا: بچهها// واستِه: برای// چاره: علاج، درمان، تدبیر، مکر، حیله، گزیر// بگی: بگیر// تو هادِن: توبده//
هِنگُمت: به تو میگویم// هُمانه: میماند// وا: با// تا نِگی: تا نگویی// چِکِه: چه اینکه، زیرا اینکه// هُنکُنی: میکنی، انجام میدهی// جار: سر و صدا، بانگ و فریاد، مطلبی را با صدای بلند در کوچه و بازار به مردم اطلاع دادن// اثاثا: کالا و اسباب، اسباب خانه// نِداشته: به او یا طلبکار ندادش//
هادِنین پس: مرجوع کنین و پس بدهید// دِگِه: دیگر// نُباشه: نباشد// غاری: سوراخی کنایه از بدهی// دیگری بِشتُم: گذاشتم، اجازه دادم//
بیلَن: بگذارند، قرار بدهند// چندر: شندرقاز در فرهنگ و زبان عامیانه به مقدار پولی که بسیار کم باشد گفته میشود، نقدینه ناقابل// هُنکُنُم: میکنم//
شو: شب// نُباشِه: نباشد و دور باد// قوز بالا قوز: این مثل وقتی بکار میرود که کسی مشکلی دارد ولی در همان حال یک مشکل جدیدی هم به آن اضافه شده است و این ضربالمثل کنایه از بدبختی و بیچارگی دارد.
